Podziel się
Niska emisja to temat, który wywołuje wiele emocji, co można było zauważyć chociażby przy okazji dyskusji na temat słynnego już „zakazu palenia węglem” uchwalonego w listopadzie przez Sejmik Województwa Małopolskiego dla Krakowa.
O ile mało kto kwestionuje zasadność ograniczania czy, lepiej likwidacji, niskiej emisji, o tyle głosów krytycznych wobec skutków finansowych ewentualnych decyzji administracyjnych ją wymuszających pojawia się sporo. Obawy rodzi przede wszystkim koszt koniecznej inwestycji w zakresie przebudowy instalacji grzewczej, zakupu niezbędnych urządzeń oraz późniejszego ponoszenia kosztów ogrzewania paliwami znacznie droższymi niż węgiel (lub to co zamiast węgla niektórzy zwykli w piecu umieszczać).
Jednym z narzędzi mających wspomóc finansowo proces ograniczania negatywnych skutków emisji pyłów do środowiska jest program KAWKA (Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii), którego głównym celem jest zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza. Ma on być realizowany tam, gdzie występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów stężeń zanieczyszczeń i gdzie zostały opracowane programy ochrony powietrza. Jego cel realizowany będzie zarówno przez zmniejszenie emisji CO 2 , jak i pyłów PM 2,5 oraz PM 10 i w praktyce skoncentruje się na wsparciu likwidacji przestarzałych pieców węglowych, starych kotłowni opalanych węglem i zastąpienia ich ciepłem systemowym. Ważne jest to, że program już jest realizowany, a płatności na rzecz zarówno beneficjentów, jak i odbiorców końcowych realizowane będą do końca 2018 roku. Środki przeznaczone na realizację programu to w sumie około 800 milionów złotych. (...)
Jak to się robi Dofinansowanie, którego intensywność może wynosić do 90% wartości kosztów kwalifikowalnych (w tym do 45% kosztów ze środków udostępnionych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej), udzielane jest na przedsięwzięcia w ramach programów ochrony powietrza obowiązujących w dniu ogłoszenia konkursu. Nacisk położony jest na ograniczanie niskiej emisji powiązane z wykorzystaniem OZE i podnoszeniem efektywności energetycznej. W szczególności chodzi tu o likwidację indywidualnych kotłowni, bądź palenisk węglowych, rozbudowę sieci ciepłowniczych, zastosowanie kolektorów słonecznych czy termomodernizację budynków. (…)
To działa! Program realizowany jest od 2013 roku, a poszczególne WFOŚiGW określają zasady dofinansowania oraz kategorie podmiotów, które mogą ubiegać się o wsparcie. Stąd brak jednolitego katalogu zarówno inwestycji, jak i beneficjentów dla całego kraju. Miarodajne w tym zakresie mogą być jednak przykłady z poszczególnych województw i być może posłużą one potencjalnym beneficjentom w kolejnych latach realizacji programu. (…)
Zakaz palenia węglem? Pamiętając dyskusję, jaka przetoczyła się przez kraj pod koniec ubiegłego roku, można zaryzykować stwierdzenie, iż swoją funkcję spełni nie tyle odgórnie narzucony zakaz palenia węglem, co kompleksowy program wymiany przestarzałych węzłów oraz palenisk zawierający oprócz elementów stricte administracyjnych również zachęty finansowe. Ważne, aby poza argumentami technologicznymi czy zdrowotnymi, posługiwać się konkretnymi narzędziami finansowymi, co pozwoli ograniczyć często bezsensowną dyskusję, sprowadzającą się nie raz do irracjonalnych argumentów podważających istotę jakiejkolwiek modernizacji trującej dziś infrastruktury grzewczej. Wart podkreślenia jest fakt, że program ma charakter ogólnopolski i realizują go wszystkie Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na terenie kraju. Przytoczony kilka wierszy wyżej przykład województwa opolskiego pokazuje jednak, że wiedza w tym zakresie wymaga uzupełnienia, a sam program KAWKA należałoby być może potraktować jako zwiastun kompleksowego systemu wsparcia w dłuższej perspektywie czasowej.
Bartłomiej Świderek
Redakcja GLOBEnergia
Cały artykuł w numerze 2/2014